Próba wysiłkowa – znana również jako test wysiłkowy – to badanie kardiologiczne, które pozwala na ocenę pracy serca w czasie wysiłku. U pacjentów z chorobą niedokrwienną serca lub innymi nieprawidłowościami w czasie badania wysiłkowego mogą wystąpić objawy niedokrwienia serca, np. ból w klatce piersiowej, oraz zmiany w zapisie EKG. Test wysiłkowy przeprowadzony jest na ruchomej bieżni lub na rowerze stacjonarnym.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są wskazania do przeprowadzenia próby wysiłkowej,
- jakie są przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego,
- jak przygotować się do badania,
- jak ono przebiega,
- jak długo trwa próba wysiłkowa,
- jak interpretuje się wyniki próby wysiłkowej.
Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa – zwana również testem wysiłkowym – to jedno z podstawowych badań kardiologicznych. Umożliwia ono ocenę pracy serca podczas wysiłku fizycznego – chodu na ruchomej bieżni lub jazdy na rowerze stacjonarnym. W trakcie badania pacjent ma przyklejone do klatki piersiowej elektrody, a wysiłek fizyczny jest stopniowo zwiększany.
Próba wysiłkowa – wskazania
Do głównych wskazań do przeprowadzenia testu wysiłkowego zalicza się:
- podejrzenie choroby wieńcowej,
- niestabilną chorobę wieńcową bez zmian w zapisie EKG,
- ocenę rokowań po przebytym zawale serca,
- niedomykalność zastawki aortalnej serca (w celu oceny wydolności fizycznej),
- ocenę funkcjonowania wszczepionego stymulatora serca.
Próba wysiłkowa – przeciwwskazania
Test wysiłkowy na bieżni lub rowerze stacjonarnym jest bezwzględnie przeciwwskazany u pacjentów:
- w ciągu dwóch dni po zawale serca,
- z zaburzeniami rytmu serca,
- ze zwężeniem zastawki aortalnej,
- w ostrym stadium zatorowości płucnej.
- z ostrym zapaleniem osierdzia / mięśnia sercowego,
- z ostrym rozwarstwieniem aorty.
Wśród przeciwwskazań względnych znajdują się m.in. bardzo wysokie nieuregulowane nadciśnienie tętnicze, zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej, kardiomiopatia przerostowa, blok przedsionkowo-komorowy wysokiego stopnia, niezdolność fizyczna do wykonania testu oraz zaburzenia elektrolitowe.
Test wysiłkowy – jak się przygotować?
Test wysiłkowy na bieżni lub rowerze stacjonarnym wymaga od pacjenta pewnych przygotowań. Na około 12 godzin przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, np. ćwiczeń czy dźwigania ciężkich przedmiotów. Na około 3 godziny przed badaniem nie wolno także jeść ani palić papierosów.
Przed badaniem wysiłkowym konieczna jest również wizyta u kardiologa, który wykluczy ewentualne przeciwwskazania i zdecyduje, czy pacjent przed badaniem powinien odstawić przyjmowane na co dzień leki.
Test wysiłkowy – jak przebiega?
Próba wysiłkowa zawsze wykonywana jest w obecności lekarza. Pacjent wchodzi do pomieszczenia i jest proszony o rozebranie się od pasa w górę. Na klatce piersiowej i tułowiu umieszczane są elektrody, które zbierają i przekazują informacje na temat pracy serca. Na ramieniu umieszczany jest z kolei mankiet do mierzenia ciśnienia. Następnie pacjent proszony jest o wejście na bieżnię/rower i rozpoczęcie aktywności, której intensywność jest stopniowo zwiększana. Podczas badania wysiłkowego stale kontroluje się zapis EKG i poziom ciśnienia (co 3 minuty), a urządzenie co minutę dokonuje zapisu elektrokardiogaficznego.
Test wysiłkowy – ile trwa?
Nie ma ściśle określonego czasu trwania próby wysiłkowej. Badanie kończy się, gdy zostanie uzyskana maksymalna częstotliwość rytmu serca lub u pacjenta pojawią się objawy świadczące o chorobie wieńcowej: ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, bladość lub zasinienie skóry, spadek ciśnienia albo poważne zmiany w zapisie EKG.
Próba wysiłkowa – interpretacja wyników
Jeśli chodzi o próbę wysiłkową, wyniki interpretuje specjalista kardiologii, który ocenia dane zebrane podczas wykonywania badania i sprawdza, jakie zmiany zaszły w pracy serca pod wpływem wysiłku fizycznego. Dodatni wynik testu wysiłkowego oznacza, że w trakcie badania wystąpiły objawy/zmiany sugerujące chorobę wieńcową, co wymaga dalszej diagnostyki i leczenia. Z kolei ujemny wynik badania wysiłkowego oznacza, że objawy choroby wieńcowej nie występują.
